سخن سردبیر

سخن فصل   شبکه­های اجتماعی به مثابۀ یکی از جدیدترین و پرمخاطب­ترین رسانه­های اجتماعی، از جنبه­های مختلفی همچون: هویت­سازی، فرهنگ­سازی، روابط خانوادگی، بحران­زایی و شورش­آفرینی، نهضت­آفرینی و انقلاب­سازی، ترویج دین... و به طور کلی فرصت­سازی و تهدیدآفرینی، قابل بررسی­اند. برای مثال؛ در انقلاب مصر که وقوع آن ناشی از سالها خشونت، خفقان، محرومیت، فساد مالی دولتمردان و محدودیت شدید ارتباطات سیاسی چهره به چهره بود، محیط­های مجازی مانند فیس­بوک، توئیتر و دیگر شبکه­های اجتماعی، فضایی را فراهم کردند که سکوت و ترس در آن شکسته شود و بدین وسیله توان برنامه­ریزی و حضور در نهضت بیداری اسلامی گسترش یابد. شبکه­های اجتماعی با اهدافی از جمله: سازماندهی گروههای اجتماعی، توسعۀ مشارکتها، اشتراک­گذاری علایق اعضا و تبلیغات هدفمند، زمینه­های لازم را برای القای مأموریتهای مدّ نظر فراهم کرده، با انتشار سریع و آزادانۀ اخبار و اطلاعات و افزایش قدرت تحلیل و نقد ساختارشکنانه، امکان عبور از مرزهای جغرافیایی و خطوط قرمز را مهیّا می­سازند و در نتیجه، فرهنگ شفافیت­طلبی، مطالبه، پاسخگویی و مسئولیت­پذیری اجتماعی را گسترش می­دهند. البته همان­گونه که می­توانند به گسترش فضای همدلی، انقلاب­سازی، هویت­آفرینی فرهنگی نوین در راستای اهداف رهبران اجتماعی و تعهدگرایی و اخلاق­گرایی جمعی کمک کنند؛ به همان نسبت می­توانند منجر به شکل­گیری و ترویج سریع شایعات و اخبار کذب، ایجاد شبهات سیاسی و اعتقادی و دینی، نقض حریم خصوصی افراد و گروهها و سازمانها شده و با تأثیرگذاری منفی رفتاری، عامل شورشهای کور اجتماعی باشند. این پدیدۀ اجتماعی مهم، ایجاب می­کند که صاحب­نظران و محققان، کارکرد دوگانۀ آن را به ویژه در رابطه با نسل جوان که مشتریان محیط­های دانشگاهی و علمی­اند، بیشتر و جدی­تر تحلیل و بررسی کنند تا زمینۀ بهره­گیری مناسب از آثار مثبت آن در جهت ارتقای فرهنگ دینی و اسلامی، با آموزش و فرهنگ­سازی و نظارت کارشناسانه و مستمر فراهم آید.   سیدرضا سیدجوادین سردبیر